Đi tìm bằng chứng

Hành vi của ngoại tình thường là lén lút. Dù biết việc tìm kiếm chứng cứ khá khó khăn, mất nhiều thời gian, công sức, tiền của... nhưng không ít người vẫn quyết truy tìm và thu thập bằng chứng khi phát hiện chồng hoặc vợ mình có biểu hiện ngoại tình. Việc làm này có cần thiết không, có giúp ích gì cho các bên trong việc giữ gìn hạnh phúc hoặc để giải quyết các tranh chấp về hôn nhân và gia đình không?

Ngàn lẻ một lý do bắt ghen

Chị Y. (ở Q.7), có chồng là giám đốc một doanh nghiệp. Chị phát hiện chồng mình ngoại tình nhiều năm nhưng không có bằng chứng cụ thể. Công việc của chồng chị là thường xuyên đi đến các công trình xây dựng trong và ngoài thành phố nên rất ít khi ở nhà. Những lúc vợ chồng bên nhau, chị Y. nghi ngờ dò hỏi thì chồng chị cứ chối phăng, còn thách thức: “Cô có bằng chứng gì không, không có thì đừng nói nữa!”. Để bụng câu nói ấy, chị quyết tìm bằng chứng.

Hằng ngày, chị thuê xe ôm, bịt mặt kín mít, lân la đến các công trường, chỗ ăn, chỗ nghỉ của chồng để tìm kiếm bằng chứng ngoại tình. Sau một tháng bỏ bê gia đình, con cái tìm kiếm tại TP.HCM không có kết quả gì, chị thuê thám tử tư bám theo chồng chị đi các tỉnh. Sau một thời gian hợp đồng với một đơn vị thực hiện dịch vụ “cung cấp thông tin”, cuối cùng chị có trong tay bằng chứng chồng mình đang chung sống như vợ chồng với một cô gái ở tỉnh L.A.

Có bằng chứng, chị Y. tiến hành “vạch mặt” chồng. Nói chuyện ở nhà “êm dịu” chồng vẫn chối, chị đến công trường, văn phòng công ty; đến nơi ở của cô gái mà chồng mình ngoại tình “quậy” tưng bừng. Xấu hổ, chồng chị “ngửa bài”: “Đúng, tôi đã ngoại tình đấy, nhưng nguyên nhân có phần lỗi của cô. Cô làm như vậy là quá đáng, là bôi tro trét trấu vào tôi. Giờ nếu chấp nhận tôi hai vợ thì tiếp tục chung sống, nếu không thì ly hôn”.

Chị không thể chấp nhận cảnh chồng chung, nhưng vẫn cứ thách thức, nên chồng chị đã đưa đơn xin ly hôn. Dù hụt hẫng và tức giận, nhưng chị cho rằng chồng mình có lỗi, mình đã có bằng chứng nên tòa án (TA) không thể giải quyết cho ly hôn một cách dễ dàng. Nghĩ vậy, chị tiếp tục tìm kiếm thêm chứng cứ để sau này cung cấp cho tòa. Cuối cùng, TA vẫn quyết định cho người chồng được ly hôn  với nhận định: “Tình trạng mâu thuẫn vợ chồng trầm trọng, các bên có hành vi xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau; bà Y. không đồng ý ly hôn nhưng khi vợ chồng có mâu thuẫn, bà không có biện pháp nào để vun đắp, hàn gắn mà chỉ lo bắt ghen, đánh ghen, tìm kiếm bằng chứng ngoại tình của chồng v.v...”.

Chị M.L. ở Q.Bình Thạnh cũng là nạn nhân của việc ngoại tình, mà theo chị thì chồng mình đã “hết thuốc chữa”. Không ghen tuông, không làm lớn chuyện, mà ứng xử theo cách “lạt mềm buộc chặt” nhưng chị vẫn thất bại trong việc kéo chồng về với mình. Hiện tình cảm vợ chồng đã cạn, không thể nào chung sống được nữa, chị quyết định ly hôn nhưng lại chưa tiến hành ngay mà còn muốn dành thời gian để truy tìm bằng chứng ngoại tình của chồng.

Khi luật sư hỏi tình cảm vợ chồng không còn thì tìm kiếm bằng chứng chồng ngoại tình để làm gì, chị nói: “Tôi muốn việc ly hôn phải có lý do chính đáng, đó là do chồng tôi ngoại tình, không chung thủy. Nếu ra tòa khai chung chung mà không có bằng chứng cụ thể thì anh ấy sẽ cãi và TA cũng không chấp nhận. Mặt khác, bằng chứng ngoại tình còn để TA bảo vệ việc phân chia tài sản cho tôi khi ly hôn, vì tôi nghe nói bên nào có lỗi dẫn đến việc ly hôn thì tùy mức độ  sẽ không được chia tài sản hoặc chia tài sản ít hơn so với người kia(!?)”.

Anh H. nhà ở Q.5, thì mang nỗi niềm khác. Anh đã 40 tuổi, cưới vợ trẻ hơn mình 17 tuổi và hiện  đã có một đứa con chung bốn tuổi. Cuộc sống vợ chồng phát sinh nhiều chuyện lục đục, mâu thuẫn, cãi vã nhau, nguyên nhân chỉ vì anh nghi ngờ vợ có nhân tình bên ngoài. Sau khi kết hôn, anh nối nghiệp gia đình chỉ ở nhà buôn bán, vợ anh làm cho một công ty du lịch. “Gái một con”, lại mới vừa qua tuổi đôi mươi nên vợ anh có khá nhiều người đeo đuổi. Mâu thuẫn vợ chồng ngày càng trầm trọng khi anh bắt được nhiều tin nhắn hẹn hò, yêu đương... lưu trong máy của vợ. Anh đã cho người theo dõi để có thể “bắt tận tay” việc ngoại tình của vợ mình. Khi chuyên viên tư vấn hỏi việc “bắt tận tay” để làm gì, anh bảo: “Thật ra, tôi cũng không thiết tha níu kéo, hàn gắn nếu cô ấy cố tình phản bội tôi để theo trai. Tôi muốn có bằng chứng ngoại tình để xin tòa án giải quyết cho tôi được quyền nuôi con. Tôi nghĩ, người đàn bà đã lập gia đình mà có hành vi ngoại tình là hư đốn, thiếu đạo đức, không đủ tư cách để nuôi dạy và chăm sóc con. Mặt khác, con trai tôi là cháu đích tôn của gia đình, nên bằng mọi cách tôi phải “giữ” được cháu”.

Tình và lý

Ngày nay, không ít vụ ly hôn là do một bên ngoại tình, nhưng Luật Hôn nhân và gia đình không có quy định nào về vấn đề này mà chỉ quy định căn cứ cho ly hôn như sau: “TA xem xét yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được thì TA quyết định cho ly hôn”. Theo đó, nếu qua hồ sơ đơn xin ly hôn, qua trình bày tại tòa, nếu nhận thấy có căn cứ để cho ly hôn thì TA sẽ chấp nhận yêu cầu xin ly hôn, ngược lại nếu không có đủ căn cứ ly hôn, TA sẽ không chấp nhận, tức “bác” yêu cầu xin ly hôn.

Việc ngoại tình, nếu có, thì cũng chỉ thêm cơ sở để TA nhận định tình trạng vợ chồng trầm trọng hoặc nhận định đời sống chung không thể kéo dài (theo hướng dẫn tại mục 8, Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP, ngày 23/12/2000 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao), chứ không phải là căn cứ pháp lý duy nhất để tòa quyết định chấp nhận hoặc không chấp nhận yêu cầu xin ly hôn của đương sự. Như vậy, trong trường hợp muốn ly hôn, không nhất thiết phải có bằng chứng về việc ngoại tình và bằng chứng ngoại tình, nếu có, cũng không phải là căn cứ pháp lý để TA “bác” đơn của người kia. Mặt khác, về đường lối và quan điểm xét xử, TA cũng không căn cứ vào yếu tố lỗi cũng như định kiến về lỗi của các bên khi ly hôn. Vì thế, việc các bên cố công tìm kiếm yếu tố lỗi hoặc đổ lỗi cho nhau… cũng không có tác dụng hoặc ý nghĩa gì khi tòa giải quyết việc ly hôn, mà chỉ làm tổn thương thêm cho nhau.

Về việc nuôi con sau khi ly hôn, luật chỉ quy định: “Nếu vợ, chồng không thỏa thuận được thì TA quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ chín tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con. Về nguyên tắc, con dưới ba tuổi được giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, nếu các bên không có thỏa thuận khác”. Như vậy, căn cứ quan trọng nhất mà pháp luật quy định để TA quyết định giao con cho một bên nuôi là căn cứ và quyền lợi về mọi mặt của con. Nghĩa là ở với ai mà con được nuôi dạy, chăm sóc trong điều kiện tốt nhất để có thể phát triển hoàn thiện về thể chất, trí tuệ, đạo đức…, TA sẽ giao cho người đó nuôi. Điều kiện để được xem xét ở đây là về mọi mặt, như: nhà ở, thu nhập, công việc làm, kinh nghiệm nuôi con, môi trường sống, thời gian trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con. Giả sử người cha hoặc mẹ có hành vi ngoại tình nhưng vẫn yêu thương, quan tâm, chăm sóc và có trách nhiệm với con, thì trên thực tế cũng không ảnh hưởng gì đến quyền được nuôi con. Rõ ràng, việc tìm kiếm bằng chứng về ngoại tình trong trường hợp này cũng sẽ không có ý nghĩa gì.

Trong trường hợp có tranh chấp về chia tài sản chung khi ly hôn, TA sẽ quyết định theo nguyên tắc: “Chia đôi, nhưng có xem xét hoàn cảnh của mỗi bên, tình trạng tài sản, công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập, duy trì, phát triển tài sản…”. Luật Hôn nhân và gia đình hiện hành không có một điều khoản nào quy định một bên ngoại tình hoặc có lỗi dẫn đến ly hôn thì không được chia hoặc được chia tài sản ít hơn so với người kia. Trong các quy định về xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự về hành vi vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng cũng không quy định biện pháp chế tài bổ sung như là: tước, tịch thu, hoặc hạn chế trong việc chia tài sản của người có hành vi vi phạm. Do vậy, có thể nói, dù một bên có hành vi ngoại tình, với lỗi nghiêm trọng đi chăng nữa, họ vẫn được chia tài sản chung theo quy định của pháp luật, việc tìm kiếm bằng chứng về ngoại tình trong trường hợp này là hoàn toàn không cần thiết.

Việt Báo (Theo PNO)