Các bệnh do 'yêu'

Ảnh minh họa: Hercafe.net.

Một người có thể bị bệnh này nhưng không hề biết, vì vậy các cặp bạn tình nên đi xét nghiệm.

Dưới đây là những thông tin chia sẻ của bác sĩ Quỳnh Lê, chuyên gia thuộc Tổ chức phi chính phủ của Mỹ về chăm sóc sức khỏe sinh sản (Pathfinder International) để giúp các bạn trẻ phòng, chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục:

Bệnh lây truyền qua đường tình dục là những bệnh có thể lây từ bạn tình, qua tinh dịch hoặc dịch tiết âm đạo. Một số bệnh phổ biến hoặc được nhiều người biết đến bào gồm HIV, Herpes và lậu. Nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể lây qua cả đường miệng, hậu môn và âm đạo nếu quan hệ tình dục qua những đường này.

Cách duy nhất có hiệu quả 100% để tránh lây là kiêng "chuyện ấy". Tuy nhiên, bao cao su cũng là một biện pháp rất tốt để bảo vệ khỏi hầu hết các bệnh này. Màng ngăn âm đạo cũng có thể bảo vệ hiệu quả. Các biện pháp tránh thai khác như thuốc, vòng tránh thai không có tác dụng phòng tránh bệnh.

Điều đáng lưu ý là một số người bị bệnh tình dục đang trong giai đoạn ủ bệnh có thể có kết quả xét nghiệm âm tính. Vì thế, đối với những người có hành vi nguy cơ như quan hệ tình dục không an toàn hoặc dùng chung bơm kim tiêm, nếu có xét nghiệm ban đầu âm tính thì nên xét nghiệm lại sau đó ít tuần.

Các loại bệnh lây truyền qua đường tình dục

Có nhiều loại bệnh lây truyền qua đường tình dục. Một số có thể điều trị được (như lậu, giang mai), một số không thể điều trị được và gây chết người (như HIV).

HIV

Virus gây suy giảm miễn dịch ở người, gọi tắt là HIV là một trong những bệnh lây qua đường tình dục được biết đến nhiều nhất và dĩ nhiên là một trong những bệnh nguy hiểm nhất. HIV tấn công hệ thống miễn dịch của người, làm cho người bị mắc các bệnh nhiễm trùng khác.

Khi hệ thống miễn dịch của người bị phá hủy bởi HIV, người bệnh sẽ bị Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS). Có thể dùng thuốc để hạn chế sự nhân lên của HIV, tuy nhiên, người bệnh vẫn không tránh khỏi được tử vong về lâu dài.

HIV có thể được truyền qua quan hệ tình dục, tiếp xúc với máu bị nhiễm HIV hay những dịch thể của người có nhiễm HIV khác. HIV cũng có thể được truyền qua những con đường khác như sinh đẻ (mẹ bị nhiễm truyền cho con), hoặc dùng chung bơm kim tiêm.

HIV lần đầu tiên được phát hiện ở những người đồng tính nam, tuy nhiên, đến bây giờ sự lây truyền giữa người đồng giới và khác giới là tương đương. HIV lây qua quan hệ tình dục đường âm đạo hoặc hậu môn dễ dàng hơn lây qua đường miệng.

Dưới đây là một số thực tế về HIV:

- HIV hiện tại không thể chữa khỏi, nhưng có thể dùng thuốc để khống chế.

- Chưa có vắc xin để phòng HIV.

- HIV có thể lây nhiễm cho bất kỳ người nào, không kể chủng tộc, giới tính, tuổi hoặc xu hướng tình dục.

- Cứ một trong 4 người nhiễm HIV không biết là họ bị nhiễm.

- HIV gây ra AIDS.

- Nhiễm HIV không có triệu chứng (dấu hiệu). Không thể nói người nào đang nhiễm HIV nếu chỉ nhìn bề ngoài của họ.

- Có thể lây nhiễm HIV từ các dịch thể của người bị nhiễm. Tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ, dùng chung bơm kim tiêm hoặc các tiếp xúc khác.

- Những người quan hệ tình dục với nhiều người, những người thường xuyên quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ có nguy cơ cao bị nhiễm và làm lan tràn HIV.

Nếu bạn nghi ngờ mình có thể đã phơi nhiễm với HIV và nếu bạn không chắc chắn, bạn nên đến bác sĩ để được khám và tư vấn ngay.

Herpes

Virus Herpes (HSV) cũng gây bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất. Giống như HIV, Herpes có thể lây truyền qua đường tình dục, máu và các tiếp xúc với dịch thể của người khác. Nhưng không như HIV, Hespes không gây chết người và không làm suy giảm hệ miễn dịch.

Herpes gây ra những mụn phỏng rộp trong trên da ở những vùng bị nhiễm. Những người bị Herpes có thể lây cho người khác khi những mụn này bị vỡ ra, nhưng cũng có thể lây ngay cả khi những mụn này chưa bị vỡ. Có thể dùng thuốc để điều trị Herpes nhưng không thể chữa khỏi.

11% phụ nữ và 23% đàn ông bị nhiễm HSV-2, là loại Herpes phổ biến gây mụn rộp sinh dục. Có đến 90% người xét nghiệm dương tính với HSV-1, là loại Herpes phổ biến nhất gây mụn rộp ở miệng. Vì Herpes rất phổ biến, hầu hết các bác sĩ không tiến hành xét nghiệm trừ khi bệnh nhân phàn nàn về mụn rộp bị vỡ (để chẩn đoán xác định) hoặc đưa ra đề nghị xét nghiệm.

HPV

HPV cũng là một loại virus. Có nhiều loại HPV. Một số loại gây ra những vết sùi trên bộ phận sinh dục. Một số khác gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Vì vậy, phụ nữ đã quan hệ tình dục nên xét nghiệm Pap Smear (phiến đồ âm đạo) định kỳ để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung.

Trong khi hệ thống miễn dịch của người không bị ảnh hưởng, hiện tại chưa tìm ra cách điều trị HPV. Các bác sĩ có thể loại bỏ các vết sùi nếu chúng gây phiền hà.

Lậu và Chlamydia

Những nhiễm trùng vi khuẩn này lây truyền qua đường tình dục. Chúng cũng có thể gây ra nhiễm trùng ở những vị trí khác như mắt hoặc họng. Cũng như các bệnh nhiễm khuẩn khác, lậu và chlamydia được điều trị bằng kháng sinh.

Hầu hết những người bị nhiễm bệnh này không có triệu chứng, đặc biệt ở phụ nữ. Ở những người có triệu chứng, thì đi tiểu đau là một dấu hiệu phổ biến nhất. Ở phụ nữ, cả lậu và chlamydia đều có thể làm viêm nhiễm dạ con và ống dẫn trứng, gây ra viêm nhiễm tiểu khung. Viên nhiễm tiểu khung có thể dẫn đến vô sinh và tăng nguy cơ chửa ngoài dạ con.

Giang mai

Giang mai cũng là một loại vi khuẩn. Nhiễm giang mai có ba giai đoạn. Ban đầu, người bệnh sẽ có vết loét ở nơi họ bị nhiễm giang mai. Ở giai đoạn tiếp theo, người bị nhiễm có vết ban rất điển hình với đặc điểm rất đặc biệt là xuất hiện đối xứng, tức là nếu nó xuất hiện ở tay phải thì nó cũng xuất hiện ở tay trái. Nếu nó có ở mông phải, thì nó cũng xuất hiện ở mông trái.

Cả vết loét và ban sẽ tự biến mất. Trong khoảng thời gian từ một đến mười năm sau khi bị nhiễm, giang mai cấp ba sẽ bắt đầu xuất hiện. Ở giai đoạn này, các tổn thương giống u, tổn thương về thần kinh hoặc tim mạch sẽ xuất hiện.

Giang mai có thể điều trị bằng kháng sinh.

Rận mu

Rận mu là loại rận sống ở lông mu. Chúng không gây khó chịu nhiều như chấy hoặc ghẻ. Rận mu có thể được truyền trực tiếp bởi tiếp xúc qua da với người bị nhiễm, tiếp xúc với quần áo, giường chiếu... nhưng không thể truyền qua dịch thể hoặc máu.

Việc thảo luận với bạn tình về bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng rất quan trọng.

Nhiều người không biết họ bị nhiễm bệnh và một số biết mình bị nhiễm thì không nói điều đó trước khi quan hệ tình dục. Phụ nữ nên kiên định đề nghị nam giới dùng bao cao su trước khi quan hệ tình dục, và chính họ cũng nên biết cách mang bao cao su cho bạn tình.

Bác sĩ Quỳnh Lê